| Overzicht van kanker van het vrouwelijk voortplantingsstelsel | meer vrouwen |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
|
Wat is het? Kanker kan voorkomen in elk deel van het vrouwelijke voortplantingssysteem: vulva, vagina, baarmoederhals, baarmoeder, eileiders of eierstokken. Deze kankers worden gynaecologische kankers genoemd. |
| Inwendige vrouwelijke geslachtsorganen |
 |
De meest voorkomende gynaecologische kanker in de Verenigde Staten is baarmoederkanker (endometriumkanker), gevolgd door eierstokkanker en baarmoederhalskanker. De baarmoederhals is het onderste deel van de baarmoeder, maar kanker van de baarmoederhals wordt meestal baarmoederhalskanker genoemd en kanker van het baarmoederlichaam wordt baarmoederkanker (of endometriumkanker) genoemd. De meeste baarmoederhalskankers worden veroorzaakt door infectie met het humaan papillomavirus (HPV). Baarmoederhalskanker komt minder vaak voor in landen met hoge hulpbronnen dan in landen met gemiddelde of lage hulpbronnen omdat in landen met hoge hulpbronnen screening op baarmoederhalskanker, HPV-testen en het HPV-vaccin op grote schaal beschikbaar zijn, waardoor abnormale cellen vaak kunnen worden behandeld voordat kanker zich ontwikkelt.
Gynaecologische kankers kunnen zich op de volgende manieren verspreiden:
- directe invasie van nabijgelegen weefsels en organen
- verspreiden (metastaseren) via de lymfevaten en lymfeklieren (lymfestelsel) of via de bloedbaan naar andere delen van het lichaam.
Diagnose
- regelmatig bekkenonderzoek
- biopsie
Regelmatige bekkenonderzoeken en screening op bepaalde gynaecologische kankers, met name baarmoederhalskanker, kunnen leiden tot de vroegtijdige opsporing van deze kankers. Screening op baarmoederhalskanker omvat de Papanicolaou (Pap) test en HPV-testen. Dergelijke onderzoeken kunnen soms kanker voorkomen door precancereuze veranderingen (dysplasie) op te sporen voordat ze kanker worden. Regelmatig bekkenonderzoek kan ook kanker van de vagina en vulva opsporen. Kankers van de eierstokken, baarmoeder en eileiders kunnen echter niet gemakkelijk door artsen worden opgespoord tijdens een bekkenonderzoek.
Als er kanker wordt vermoed, kan een biopsie de diagnose bevestigen of uitsluiten. Er wordt een weefselmonster van het aangetaste orgaan verwijderd, onder een microscoop onderzocht en geanalyseerd. Voor sommige kankersoorten, zoals eierstokkanker, moet meestal een operatie worden uitgevoerd om de diagnose te kunnen stellen.
Stadiëring
Als de diagnose kanker is gesteld, kunnen er een of meer procedures worden uitgevoerd om het stadium van de kanker te bepalen. Het stadium is gebaseerd op hoe groot de kanker is en hoe ver deze is uitgezaaid. Enkele veelgebruikte procedures zijn ultrasonografie, computertomografie (CT), MRI (Magnetic Resonance Imaging), röntgenfoto's van de borst en PET (Positive Emission Tomography). Artsen bepalen vaak het stadium van de kanker nadat ze de kanker hebben verwijderd en een biopsie hebben genomen van de omliggende weefsels, waaronder lymfeklieren.
De stadiëring van kanker helpt artsen bij het kiezen van de beste behandeling.
Voor alle gynaecologische kankers variëren de stadia van I (het vroegste stadium) tot IV (vergevorderd stadium). Voor de meeste kankersoorten wordt binnen de stadia nog meer onderscheid gemaakt, aangeduid met letters van het alfabet.
Tabel: Stadiëring van kanker van het vrouwelijke voortplantingssysteem.
Behandeling
- meestal operatieve verwijdering
- soms bestraling en/of chemotherapie
De behandeling van kanker kan bestaan uit operatieve verwijdering, bestraling en chemotherapie, afhankelijk van het type en het stadium van de kanker. Wanneer kanker voor het eerst wordt vastgesteld, is het belangrijkste doel van de behandeling het verwijderen of stoppen van de groei van de kanker, indien mogelijk.
Chemotherapie is meestal de meest effectieve manier om kankercellen te behandelen die buiten de oorspronkelijke plaats zijn uitgezaaid. Chemotherapie kan worden toegediend via een injectie, via de mond of via een katheter die in de buikholte wordt ingebracht (intraperitoneaal).
Bestralingstherapie wordt meestal gegeven als een tumor is uitgezaaid naar omliggende weefsels die naast de oorspronkelijke tumor liggen, zoals uitzaaiing van een tumor van de baarmoeder naar de blaas.
Voor sommige gynaecologische kankersoorten worden hormoontherapie of hormoonblokkers gegeven als aanvullende behandeling, meestal nadat de operatie, chemotherapie en/of bestraling zijn voltooid. Hormoontherapie werkt door het stimuleren of blokkeren van hormoonreceptoren om de groei van tumorcellen die zich vanuit de oorspronkelijke plaats hebben verspreid te stoppen.
Als een gynaecologische kanker in een vergevorderd stadium is en genezing niet mogelijk is, kan bestraling of chemotherapie nog steeds worden aanbevolen om de omvang van de kanker of uitzaaiingen te verminderen en pijn en andere symptomen te verlichten. Vrouwen met ongeneeslijke kanker moeten een levenstestament opstellen. Omdat de zorg rond het levenseinde is verbeterd, kunnen steeds meer vrouwen met ongeneeslijke kanker comfortabel thuis sterven. De juiste medicijnen kunnen worden gebruikt om de angst en pijn te verlichten die mensen met ongeneeslijke kanker vaak ervaren.
Bronnen: